Meer over de zintuigen

Het zien 
Visuele prikkels neem je waar met je ogen. Ook wel het visuele systeem genoemd. Je hersenen geven betekenis aan deze visuele prikkels. Zo kun je verschillende lichtsterktes waarnemen en zie je bewegende objecten in de omgeving. Ook bij activiteiten als het lezen, het vangen van een bal, het maken van een puzzel speelt je visuele systeem een belangrijke rol en bepaalt het de manier waarop je reageert.

Als je visuele systeem goed functioneert kun je in verschillende situaties licht en bewegende objecten filteren/negeren die niet belangrijk zijn en goed reageren op de prikkels die wel belangrijk zijn.

 

Het horen
Geluidsprikkels neem je waar met je oren. Ook wel het auditieve systeem genoemd. Je hoort of geluiden hard of zacht zijn en/of hoog of laag. Je hersenen geven betekenis aan deze geluiden en herkent verschillende geluiden. Hierdoor kun je goed reageren op de geluiden die je waarneemt.

Geluid heeft verschillende functies. Het kan een waarschuwende functie hebben, zoals het horen van een brandalarm of een sirene. Geluid kan ons informatie geven over wat we moeten doen, zoals het reageren op een opdracht. En geluid kan een kalmerend en/of activerend effect hebben, door het luisteren naar bepaalde muziek. 

Als je auditieve systeem goed functioneert, kun je in verschillende situaties geluiden filteren/negeren die niet belangrijk zijn en goed reageren op de geluiden die wel belangrijk zijn. 

 

Het voelen
Tastprikkels worden waargenomen door je huid. Ook wel het tastsysteem genoemd. Via dit systeem kun je temperatuur, trillingen, (diepe) druk, jeuk of pijn waarnemen. Je tastsysteem helpt je om aanrakingen een betekenis te geven en hoe je er vervolgens op moet reageren. Je tastsysteem heeft een waarschuwende functie, een onderscheidende functie en een geruststellende functie. 

Als je tastsysteem goed functioneert, kun je in verschillende situaties tastprikkels filteren/negeren die niet belangrijk zijn en goed reageren op de tastprikkels die wel belangrijk zijn.

 

Het ruiken
Geurprikkels worden waargenomen door je neus. Ook wel het reuksysteem genoemd. Het is een complex zintuigsysteem. Je hersenen geven de geurmoleculen die binnen komen een betekenis, waarna er een reactie tot stand komt. Het geurzintuig heeft een belangrijke waarschuwende functie en een geruststellende functie. Vreemd genoeg is het geurzintuig niet actief als we slapen. Daarom maken we gebruik van rookmelders, zodat we tijdens het slapen bij brand via ons gehoor gealarmeerd worden.

Als je geurzintuig goed functioneert kun je in verschillende situaties geurprikkels filteren/negeren en goed reageren op de geurprikkels die belangrijk zijn.

 

Het evenwicht
Evenwichtsprikkels worden waargenomen door organen in ons binnenoor. Ook wel het vestibulaire systeem genoemd. Dit systeem is verantwoordelijk voor ons gevoel van evenwicht, ruimtelijke oriëntatie en zorgt ervoor dat we ons evenwicht kunnen bewaren. Het evenwichtsorgaan wordt actief wanneer je je hoofd en/of lichaam draait of beweegt. De hersenen sturen signalen naar de spieren in je nek en ogen, zodat je niet duizelig wordt. Door dit zintuigsysteem voel je dat je beweegt, draait of gaat vallen.

Als je evenwichtssysteem goed functioneert kun je goed reageren op standsveranderingen/bewegingen van je hoofd en heb je geen last van duizeligheid, misselijkheid of coördinatieproblemen.

 

Het proeven
Smaakprikkels neem je waar met je mond. Ook wel het orale zintuigsysteem genoemd. Je tong is in staat om smaakprikkels waar te nemen. Je kunt de smaken zoet, zuur, zout, bitter en umami onderscheiden. Je hersenen geven betekenis aan de smaak, de vorm en de structuur van het voedsel. 

Als het smaakzintuig goed functioneert kun je goed reageren op de verschillende smaaksensaties, vormen en structuren in je mond. 

 

Het bewegen
Beweegprikkels worden waargenomen door de spieren, pezen en gewrichten in je lichaam. Ook wel het proprioceptieve systeem genoemd. Iedere verandering van houding en beweging wordt door dit systeem waargenomen. Dit systeem regelt de kracht van de bewegingen, zorgt ervoor dat je niet te hard en/of te zacht beweegt en werkt mee aan het houden van je balans.

Als je beweegsysteem goed functioneert kun je je bewegingen goed afstemmen op de situatie. Je kunt je bewegingen goed doseren met de juiste kracht en tempo. 

 

Het interne gevoel
Je interne gevoel wordt waargenomen door je organen. Ook wel het interoceptieve systeem genoemd. Met dit systeem ben je in staat om lichamelijke gewaarwordingen waar te nemen en betekenis te geven. Zo onderscheid je onder andere het gevoel van honger, dorst, pijn, vermoeidheid, misselijkheid, zenuwachtig zijn en een volle blaas.